Gezonde darmen is een gezond paard!

Voeding wordt steeds belangrijker de laatste tijd om je paard gelukkig en gezond te houden. Voeding staat tenslotte in verbinding met de twee meest voorkomende inwendige aandoeningen bij paarden. Zowel koliek als maagzweren zijn twee aandoeningen die regelmatig bij paarden gevonden worden en komen uit twee onderdelen van het spijsverteringskanaal. Net als bij mensen komen we bij de paarden ook steeds meer tot de conclusie dat je met voeding je paard kunt maken of breken. Steeds meer paarden zijn insuline resistent of hebben allergieën al op jongere leeftijd of hebben andere aandoeningen die voort kunnen komen uit een slecht absorberende darmwand

Er zijn meerdere opvattingen waarvan we dachten dat het altijd goed was voor ons paard maar toch blijkt dat anders de laatste tijd. Zo is biks toch niet voor alle paarden zo geschikt als dat wij denken. Dierenartsen beginnen zelfs biks af te raden bij sommige paarden. Ook komen we er steeds meer achter dat jonge paarden op de wei helemaal niet genoeg hebben aan alleen gras en ruwvoer.

Om tot een betere conclusie te komen wat nou geschikt is voor jouw paard en wat niet, is het fijn om wat meer te weten over de werking van het spijsverteringsstelsel van het paard. Zo kun je bepaalde klachten misschien beter relativeren.

Het spijsverteringsstelsel bestaat uit:

• De mond
• De slokdarm
• De maag
• De dunne darm
• De blinde darm
• De dikke darm
• De lever
• En de alvleesklier

We beginnen bij het begin namelijk dat paarden Herbivoren zijn. Herbivoren zijn planten eters en hebben een andere bouw van het spijsverteringskanaal dan wij mensen. Omdat het plantenvoedsel minder energierijk is heeft het paard hier ook meer van nodig om zijn lichaam te voorzien van genoeg energie, dit voedsel is rijk aan cellulose waardoor de verteringstijd veel langer is dan bij ons. Het duurt zo’n 2 a 3 dagen voordat het voedsel door het gehele spijsverteringskanaal is gegaan en poep is geworden.

Een gezonde mond draagt bij aan een gezonde spijsvertering!

De mond:

Het spijsverteringskanaal loopt van mond tot kont. Het paard pakt het voedsel op met zijn lippen en voorste snijtanden daarna wordt het fijngemalen door de kiezen. Het kauwen activeert de productie van speeksel. Een paard kan wel zo’n 3 liter speeksel per uur aanmaken maar dit staat wel gelinkt aan het aantal kauw bewegingen die hij maakt. Wanneer een paard dus minder te eten krijgt maakt ook minder speeksel aan maar dit speeksel is weer belangrijk om de zuurtegraad in de maag te regelen want het speeksel kan het maagzuur neutraliseren. Door de ronddraaiende kauw beweging bij het paard en het speeksel wat eraan toegevoegd wordt, kan hij de celwanden van het plantenvoedsel kapot maken en zo kan alles verder in het kanaal beter opgenomen worden.

Het verteren van het voedsel tot een gladde brei in mond is erg belangrijk om problemen verderop in het spijsverteringskanaal te voorkomen. Daarom is het altijd fijn als je paard één keer per jaar gezien wordt door de tandarts met een gezond gebit. Wanneer je paard een afwijkend gebit heeft dan kan één keer per jaar te weinig zijn.

De slokdarm:

Bestaat uit spierweefsel en is zo’n 1.25 tot 1.50 meter lang! He lit is belangrijk dat het voer goed nat is van het speeksel zodat het door de slokdarm kan glijden, door middel van peristaltische bewegingen brengt de slokdarm het eten over naar de maag. De slokdarm doet niks meer toevoegen aan het eten en haalt er ook nog geen vitaminen of minderalen uit.

Wel er een slokdarm verstopping is dan kan dit komen door:

• Het paard heeft te gulzig gegeten en een te grote voerprop doorgeslikt
• Er is een speekselprobleem waardoor het voer niet nat genoeg is en vast gaat zitten.
• Of wanneer het paard het voedsel niet goed kan vermalen omdat hij problemen heeft met zijn gebit.

Een slokdarm verstopping ziet er echt heel naar uit. Het paard wordt vaak benauwd en gaat hij erg zweten ook zie je de hals aderen helemaal op gaan spelen. Het kan erop lijken dat het paard gaat stikken, alleen kan dat gelukkig niet want het voer zit in de slokdarm en niet in de luchtpijp. Je kunt proberen zelf de voerprop naar beneden te masseren als dit niet lukt dan kan de dierenarts met een neussonde het voer naar beneden begeleiden.

Onderaan de slokdarm zit een scherpe bocht naar de kringspier van de maag. Een paard kan niet overgeven mede door deze scherpe bocht en de lange slokdarm.

De maag:

We beginnen bij de kringspier die de cardiaca genoemd wordt. Deze kringspier is heel sterk en ontspant alleen heel even wanneer er voedsel vanuit de slokdarm aankomt. De kringspier zit meestal verweven in het middenrif. De maag is een soort grote boon die bestaat uit een kleine en een grote bocht die samen de boon vormen. De kleine bocht heeft een verbinding met de lever door middel van een fascialaag. De grote bocht staat in verbinding met de dunne darm.

In de maag bevind zich een rand welke de grote bocht van de kleine bocht scheid, ook houdt deze ‘rand’ het maagzuur tegen wat alleen in de grote bocht wordt aangemaakt. Het eerste gedeelte van de maag is dus maagzuurvrij. In het eerste gedeelte van de maag wordt begonnen in het afbreken van het voedsel, hier wordt het zetmeel gescheiden van de rest door middel van bacteriën en enzymen uit het voedsel, hierdoor wordt het voedsel zuurder. Hierna gaat het voedsel door naar de grote bocht waar wel maagzuur wordt aangemaakt. Het maagzuur doodt de bacteriën die eerder gevormd zijn in het eerste gedeelte. In dit gedeelte van de maag wordt het voedsel afgebroken naar eenvoudige eiwitketens en aminozuren. In het onderste gedeelte van de maag zitten een soort van buisjes in de maagwand die het maagzuur aanmaken, doordat de maag samen trekt en weer ontspant wordt het maagzuur aan het voedsel toegevoegd. Deze maagwand is beschermd voor het maagzuur omdat deze bestaat uit een slijmvlieslaag waarin stoffen zitten die het maagzuur neutraliseren. Het eerste gedeelte van de maag heeft dit echter niet, dus wanneer maagzuur overloopt naar het andere gedeelte dan kan het daar wel schade aanrichten aan de maagwand.

De maag is tot verhouding van het paard best klein. Leeg is hij zo groot als een rugbybal en gevuld kan hij wel zo’n 10 tot 15 liter voedsel verdragen. Een maag mag altijd maar voor twee derde gevuld zijn, omdat anders het voedsel te snel naar de dunne darm gaat wanneer de bacteriën nog niet helemaal gedood zijn en dit kan gaskoliek geven. Daarnaast geeft niet goed verteerd voedsel kans op hardere ontlasting. Door de kleine maag is het belangrijk dat het paard kleine hapjes kan eten gedurende de dag. Voedsel kan zo’n 2 tot 6 uur in de maag blijven zitten voordat het helemaal afgebroken is en naar de dunne darm kan gaan.

De maag absorbeert zelf nog niets en zorgt er allen maar voor dat bacteriën gedood worden uit het voedsel, dat de eiwitten in het voedsel opgeknipt worden in snel opneembare eiwitten en het afbreken van vetten.

Veel paarden hebben last van hun maag in lichte of in zwaardere vorm. Maagzweren is een welbekende aandoening aan de maag. Dit kan komen door een onjuiste balans tussen ruwvoer en krachtvoer, of door trainen op een lege maag waardoor het maagzuur overspat naar het bovenste gedeelte van de maag want daar is geen slijmlaag die het maagzuur kan neutraliseren. Een paard maakt wel zo’n 72 liter maagsap per 24 uur aan!

Een maagoverlading is een andere aandoening van de maag. Deze kan ontstaan doordat een paard voedsel krijgt wat kan gaan uitzetten wanneer het in aanraking komt met vocht. Zoals: bietenpulp, slobber. Wanneer je dit zelf al hebt aangemaakt met water en een periode hebt laten staan dan zal dit uiteraard niet verder gaan uitzetten in de maag! Een maagoverlading kan ook symptomen van koliek geven, bij een maagoverlading kan een paard ook een lange tijd niet mesten.

Conclusie maag:

• De maag is maar zo’n 10% van het spijsverteringskanaal
• De maag kan zo’n 10 tot 15 liter voedsel verwerken
• Bovenste gedeelte geen maagzuur onderin wel
• Breekt proteïne en vetten af in beperkte mate
• Er wordt niks geabsorbeerd
• De maag maakt zo’n 72 liter maagsap per 24 uur aan.
• Voedsel kan zo’n 2 tot 6 uur in de maag blijven voordat het helemaal klaar is voor de dunne darm.

De Darmen

Het voedsel gaat vanuit de maag verder door de dunne darm. In de dunne darm wordt het voedsel verder verteerd en worden voedingsstoffen opgenomen in het bloed. Totaal is de dunne darm zo’n 21 meter lang en er kan wel zo’n 40 tot 50 liter voedsel in verteerd worden. De meeste vetten, eiwitten, koolhydraten en vitaminen en mineralen worden hier door de darmwand geabsorbeerd en aan het bloed afgegeven. De dunne darm kun je in 3 delen opsplitsen:

• Het duodenum
• Het jejunum
• Het ileum

Duodenum:

Dit is het eerste stukje dunne darm dat in verbinding staat met de maag. Het duodenum is 1 meter lang en ligt in een S bocht, dit stuk darm staat in verbinding met de alvleesklier en de lever. Het voedsel verloopt heel snel door dit stuk darm heen. Een paard heeft geen galblaas maar gebruikt wel galsappen om het voedsel in de darm goed te kunnen verteren, deze galsappen worden aangemaakt in de lever. Het gal zorgt ervoor dat vetten verkleind worden en verteerd kunnen worden. De alvleesklier maakt ook sap aan het alvleesklier sap of ook wel pancreas sap genoemd, deze sap helpt ook met het afbreken van de voedselbrij en het opnemen van voedsel stoffen daarnaast zorgt de pancreas ook voor de belangrijkste hormonen die gebruikt worden in het regulieren van de bloedsuikerspiegel. Per 24 uur wordt er wel zo’n 7 liter pancreas sap in de darmen geloosd.

Jejunum:

Is het tweede deel van de dunne darm, dit deel is wel zo’n 19 meter lang en ligt in allerlei kronkels onder de linker nier bij het paard. In dit stuk darm gaat het verteren van de voedselbrij verder en worden de afgebroken voedingsstoffen zoals glucose, aminozuren, vetzuren, glycerol, vitaminen enzovoorts opgenomen in het bloed of opgeslagen in de lever als reserve.

Ileum:

Is het laatste stukje dunne darm welke de voedselbrij overbrengt naar de blinde darm. De belangrijkste functie van dit deel is de laatste voedingsstoffen te absorberen en om gelijkmatig het voedsel over te brengen naar de blinde darm. Dit gebeurt door middel van peristaltische bewegingen. Dit stuk darm is door de kracht van het overbrengen ook iets meer gespierd en is maar 30 tot 70 cm lang.

Het duurt gemiddeld 5-6 uur voordat de voedselbrij door de dunne darm heen is

Lever

De lever is de grootste klier van het paardenlichaam en weegt wel zo’n 5 kilo, de lever ligt gelijk achter het middenrif aan de rechterkant van de maag. De lever staat met een de poortader (ook wel poortwachter genoemd) in verbinding met de darmen, de lever krijgt zijn bloedvoorziening voor 70% van deze poortader. De lever heeft ook een slagader die zuurstofrijk bloed bij de lever brengt. Het bloed wat via de poortader bij de lever binnenkomt is namelijk zuurstofarm.

Door deze belangrijke poortader kan de lever de voedingsstoffen afgeven aan het bloed en kan het zo weer verder door het lichaam vervoerd worden naar de plaats waar het nodig is. De lever vervangt ook oude bloedcellen, de afvalstoffen die hiervan over zijn komen via de poortader in de darmen terecht waarnaar het afgevoerd kan worden en als poep het lichaam kan verlaten. Deze ader heeft dus een hele belangrijke functie in het lichaam!

De lever kan zichzelf heel goed herstellen maar wanneer de lever vergiftigt is door bijvoorbeeld sint Jacobs kruid dan kan de lever zo erg beschadigen dat het niet meer terug omkeerbaar is.

Alvleesklier:

De alvleesklier scheidt sappen uit in de dunne darm, deze alvleesklier sap bevat natriumbicarbonaat wat de zuurgraat in de ingewanden terug brengt. Ook brengt de alvleesklier hormonen in de bloedsomloop. Met deze hormonen wordt de bloedsuikerspiegel en de energie voorziening van het lichaam geregeld.

Na de dunne darm gaan we over op de grotere ingewanden namelijk de blinde darm van het paard en de dikke darm. Wanneer het voedsel door het eerste gedeelte bestaande uit de maag en darmen te gehaast gaat omdat het paard te snel en gehaast eet, dan ontstaan er vaak in de achterste darmen gassen. Een paard kan door de sterke kringspier bij de ingang van de maag niet overgeven maar ook niet boeren. Paarden die je wel soms hoort boeren zijn paarden die lucht zuigen tot halverwege de slokdarm waarna ze de valse lucht weer opboeren. Maar goed de gassen die gevormd worden in de darmen komen er vaak uit als scheetjes. Schrokkerig etende paarden laten dus vaak ook veel windjes en gelukkig maar want als deze lucht er iet uit kan dan kun je gaskoliek krijgen.

De blinde darm, dikke darm en Endel darm vormen zo’n 60% van het spijsverteringskanaal. In dit achterste gedeelte wordt door middel van micro organisme de plantaardige vezels en overgebleven koolhydraten verteerd. Daarnaast dienen deze achterste darmen als reservoir voor water en elektrolyten die het paard gebruikt tijdens inspanning. Dit gedeelte van de darmen is ook het kacheltje van het paard, wanneer het koud is dan is het belangrijk om je paard genoeg ruwvoer te geven zodat de darmen bezig blijven en warmte af kunnen geven aan het paard.

Blinde darm:

De blinde darm ligt bij de rechter flank van het paard. Het is een grote kommavormige zak waar zo’n 30 tot 35 liter voedsel in kan. De blinde darm zit vol met allerlei micro-organismen zoals; bacteriën, gisten, schimmels etc. Deze microbiële fermentatie kunnen de planten resten afbreken tot vormen die de blinde darm wel kan absorberen. Ieder paard heeft zijn eigen leger micro-organismen en ze zijn afhankelijk van het type voer wat ze krijgen. Zo hebben paarden die alleen ruwvoer eten andere micro-organismen dan paarden die ruwvoer en krachtvoer krijgen. Deze micro-organismen hebben tijd nodig om te veranderen wanneer er iets verandert in het voerregime. Daarom is het altijd erg belangrijk om veranderingen rustig aan te passen. De blinde darm kan zo’n 15 tot 20 uur bezig zijn met het verwerken van alle voedingstoffen.

Dikke darm:

Het laatste stukje spijsverteringskanaal is de dikke darm. De dikke darm bestaat uit een dik en dun deel. Het dikke deel is zo’n 3,5 meter en kan een inhoud hebben van wel 90 liter. Door deze hoeveelheid heeft dit deel darm allerlei diameters en door de complexe ligging zitten er wel

3 haarspeld bochten in deze darm. Deze haarspeld bochten zijn meestal de plekken waar verstoppingskoliek ontstaat.

Na dit dikkere gedeelte van de dikke darm komt er ook nog een dunner gedeelte. Dit dunnere gedeelte zit verweven met het jejunum van de dunne darm en is dus erg vatbaar voor verdraaiingen. Ook dit gedeelte darm is zo’n 3,5 meter lang alleen heeft deze een capaciteit van 20 liter.

Wanneer het voedsel aankomt in de dikke darm kan het zo’n 24 uur duren voordat het laatste stukje helemaal verteerd is en de mest eruit komt.

De endeldarm is het laatste stukje darm van zo’n 30cm wat de opslagplaats is van de mest. En welke de mest eruit drukt wanneer het er klaar voor is.

Conclusie spijsverteringskanaal:

Maag: Heeft een verteringscapaciteit van 8-15 liter. Het duurt zo’n 2-6 uur voordat de maag het voedsel heeft verteerd. De maag maakt het voedsel gereed voor de darmen dmv maagzuur toe te voegen en er is een beperkte afbraak van proteine en vetten. Er wordt nog niks geabsorbeerd naar de bloedbaan vanuit de maag!

Dunne darm: Is zo’n 21 meter lang en verteerd 30% van de voedselbrij. Door middel van enzymen worden zetmeel, suikers, proteïnen en vetten verteerd in de dunne darm. De dunne darm heeft verbindingen met de lever en alvleesklier. Het duurt ongeveer 5-6 uur voordat het voedsel door de dunne darm heen is.

Dikke darm: Is zo’n 9 meter lang en verteerd 60% van de voeding. Door middel van micro-organismen wordt de voedselbrij verteerd. In de dikke darm wordt vooral water, restanten proteine, mineralen en vit B & K die vrij gekomen zijn na de microbiele fermentatie, gabsorbeerdt naar de bloedbaan. Het voedsel kan wel 15-20 uur in de blinde darm verblijven en daarna nog 24 uur in de dikke darm.

Totale maximale duur van één maaltijd door het spijsverteringskanaal is dus:

Maag: 2-6 uur

Dunne darm: 5-6 uur

Blinde darm: 15-20 uur

Dikke darm: 24 uur

Maximale totale tijd is 56 uur dat komt neer op bijna 2,5 dag! Anders dan bij ons dus!

Problemen aan de spijsvertering!

Koliek bij paarden

Ik hoop dat nu je een stukje meer beeldvorming hebt van de darmen en het gehele spijsverteringskanaal dat je zo beter kunt begrijpen waarom paarden zo gevoelig kunnen zijn voor koliek. Koliek is eigenlijk een verzamelnaam voor buikpijn. Let wel als je paard koliek heeft gehad dan kan het soms wel tot een jaar duren voordat de darmen weer helemaal hersteld zijn!

Koliek kan door allerlei redenen ontstaan. Doordat voedsel niet meer terug kan nadat het in de maag terecht is gekomen door de sterke kringspier en de scherpe bocht die de slokdarm maakt voordat het voedsel bij de maag is ontstaat er een afgesloten ruimte van het verteringstelsel. Deze sterke kringspier zit er niet voor niks, omdat het paard de gehele dag kan eten maar ook een vluchtdier is en op ieder moment moet kunnen vluchten is deze kringspier zo belangrijk. Want wanneer voedsel dan terug zou komen in de slokdarm dan zou dat grote gevolgen hebben voor het slijmvlies in de slokdarm.

Wanneer voedsel verteerd wordt ontstaan er allerlei gassen die dus alleen via de kont eruit kunnen. Daarnaast hangen de darmen in een soort vlies waardoor de darmen makkelijk kunnen draaien waardoor het voedsel niet verder kan maar ook het darm weefsel kan afsterven als dit de lang aanhoudt.

Verstoppings koliek:

Doordat de dikke darm in allerlei bochten ligt met diverse diameters en ook 3 haarspeld bochten maakt is de kans op verstoppingskoliek groter wanneer het paard schrokkerig eet. Schokkerig eten kan komen doordat het paard te vaak te lang moet wachten op zijn eten maar ook door een slecht gebit.

Zand koliek:

Door de complexe ligging van de dikke darm en de scherpe bochten die hierin voorkomen zorgen ervoor dat wanneer het paard zand eet dat dit zand in de bochten blijft liggen. Het lukt de darmen dan niet om het zand weer omhoog te drukken naar de volgende bocht en zo krijg je een ophoping van zand in de darmen.

Gaskoliek:

In de blinde darm begint de fermentatie van het voedsel door middel van micro-organismen. Hier komen gassen bij kijken. Wanneer deze gassen zich ophopen in de darmen dan kan het zijn dat de darmen gaan draaien, gassen willen namelijk altijd omhoog en de dunne en dikke darm liggen met elkaar verweven maar zitten niet vast daardoor kunnen ze om elkaar heen gaan draaien en kunnen de darmen bekneld raken.

Wormbesmetting:

Wormen nestelen zich graag in het spijsverteringkanaal bij het paard. Sommige wormen kunnen zich al in de maag gaan nestelen. Het vervelende is dat paarden ook al een immuun hebben opgebouwd tegen de medicijnen hiervoor. Daarnaast wordt het hele spijverteringskanaal voornamelijk door de arterie Mesenterica cranialis gevoed en deze arterie kan ook besmet raken door wormen. Wanneer dit gebeurt dan is de bloedtoevoer en de zuurstof toevoer naar de darmen verzwakt en kan dat zelfs een tekort geven aan het spijsverteringskanaal.

Waardoor kan koliek ontstaan?

• Beschimmeld voer
• Te snelle verandering in het voer regime
• Verandering van voer
• Wormbesmetting
• Slecht gebit
• Een ontsteking aan de darm
• Een verlamming aan de darm
• Lieskanaalbreuk
• Tumoren
• Groot veulen bij een merrie

Waaraan kun je koliek bij je paard herkennen:

Koliek heb je in allerlei stadia en wanneer je ziet dat je paard last heeft van zijn buik en hier gelijk actie op onderneemt dan kun je een zware koliek aanval voor zijn. Uiteraard wanneer je paard er al even mee staat en hij 2 of meer symptomen van dit lijstje laat zien dan moet je acuut de dierenarts bellen! Symptomen van buikpijn kunnen zijn:

• Het paard wil niet eten
• Het paard is lusteloos
• Het paard heeft een opgeblazen buik
• Het paard wil niet lopen
• Hij gaat steeds rollen na elkaar (Dit is een hele gevaarlijke! Want bij gaskoliek kan door het rollen een verdraaiing ontstaan, wees je hier altijd bewust van!)
• Het paard schopt naar zijn buik
• Het paard kijkt telkens naar zijn flanken en soms gaan ze zichzelf daar ook bijten
• Het paard wil zich uitrekken en probeert te urineren maar dit lukt niet
• Het paard gaat zweten en wordt koortsig
• Het paard heeft een pijnlijke blik op zijn gezicht
• Het paard heeft een verhoogde hartslag
• Het paard heeft een verhoogde ademhaling

Wanneer je een symptoom herkend en je hebt de dierenarts gebeld probeer dan je paard in beweging te krijgen want bewegen is leven! Door te bewegen breng je de bloedsomloop op gang en kunnen de darmen gaan werken. Krijg je jouw paard echt niet in beweging zorg er dan in ieder geval voor dat je paard op zijn benen blijft staan en dat hij niet gaat rollen!

Maagzweren:

Maagzweren is ook een bekend probleem aan het spijsverteringskanaal bij paarden. Maagzweren zijn er in allerlei stadia en zijn niet altijd even snel te diagnosticeren. Vaak is alleen met een endoscopie een maagzweer vast te stellen. De laatste onderzoeken geven aan dat zo’n 50% van alle paarden een maagzweer heeft. Bij paarden op de renbaan of hoog in de sport komt het zelfs nog meer voor. Hoe komen toch al die maagzweren?

Een paard in de natuur kauwt zo’n 18 uur per dag op voedsel, wanneer een paard kauwt wordt er speeksel aangemaakt een paard kan wel 40 tot 60 liter speeksel aanmaken op een dag. Dit speeksel werkt maagzuur neutraliserend in de maag. Wanneer een paard dus minder kauwt is er ook minder speeksel aanwezig in het spijsverteringskanaal. Hierdoor kan de zuurgraad in de maag steeds hoger worden.

Het onderste deel van de maag is beschermt tegen het maagzuur hier wordt ook het maagzuur aan de voedselbrij toegevoegd. Maar het bovenste gedeelte waar het voedsel de maag binnenkomt is niet beschermt tegen het maagzuur. Wanneer een paard dan moet werken op lege maag dan kan het maagzuur overspatten naar het bovenste gedeelte. Dit geeft irritatie op de slijmvlieswand in de maag wat uiteindelijk maagzweren kunnen gaan worden.

Stress is ook een boosdoener bij maagzweren. Wanneer een paard stress heeft is er minder bloedtoevoer naar de maagwand, hierdoor kan de maagwand gevoeliger worden voor het maagzuur. Pijn, transport, geen sociaal contact met andere paarden zijn allemaal facetten die voor stress kunnen zorgen.

Medicijnen voor andere aandoeningen kunnen ook zorgen voor maagzweren bij het paard. Wanneer een paard ontstekingsremmers en pijnstillers voor langere tijd krijgt en in hoge dosis dan kunnen deze ook de maagwand aan gaan tasten. Wanneer je paard bijvoorbeeld heel erg verandert kwa gedrag en je zelf eerst wil aankijken wat het is door een pijnstiller te geven en je paar dan juist nog heftiger wordt dan is er een grote kans dat er wat in de maag gaande is want pijnstillers kunnen maagpijn verergeren.

Symptomen van maagzweren:

Er zijn allerlei symptomen voor maagzweren maar deze kunnen ook op andere problemen duiden. Er is dus niet echt een zwart wit symptoom dat wanneer je paard dit doet het zeker vanuit de maag komt. Maagzweren zijn vaak ook niet zo acuut als dat koliek kan zijn. Dat maakt het lastiger om erachter te komen en wanneer je er dan we achter komt door het gedrag van je paard dan zijn de maagzweren vaak al in een verder gevorderd stadium en is het lastiger ze te behandelen.

De symptomen kunnen zijn:

• Doffe vacht
• Paard bijt naar de zijkant achter het schouder blad
• Paard kijkt telkens naar de linker schouder
• Overmatig gapen
• Tandenknarsen
• Lichte koliekverschijnselen
• Vermagering
• Diarree

Hoe kun je een maagzweer voorkomen?

• Je paard moet altijd beschikking hebben over voldoende ruwvoer
• Niet teveelkrachtvoer, heel veel paarden kunnen zelfs prima zonder krachtvoer mits je het aanvult met ruwvoer
• Een paard mag niet te lang zonder eten staan, ook tijdens een lange training of buitenrit van enkele uren!
• Het paard moet de hele dag kunnen drinken
• Zorg voor zo weinig mogelijk stress
• Wanneer je gaat trainen met je paard en je weet niet hoelang het geleden is dat hij heeft gegeten, geef je paard dan een flinke hand ruwvoer of luzerne voor het rijden. Zo weet je in ieder geval dat je paard niet op een lege maag hoeft te trainen.

In dit filmpje kun je zien hoe je jouw paard kan controleren op maagzweren!

Leaky gut:

Een “leaky gut” hoor je steeds meer bij ons mensen maar ook bij de paarden. Na onderzoek blijkt namelijk dat veel immuun problemen voort komen uit niet goed werkende darmen. De darmen zijn namelijk voor wel 80% verantwoordelijk voor het immuunsysteem van je paard! Met “leaky gut” bedoelen ze eigenlijk een hyper permeabele darmwand. Via de darmwand worden namelijk allerlei voedingsstoffen vanuit de voeding aan het bloed afgegeven. Wanneer het paard last heeft van een hyper permeabele darmwand dan worden niet alleen de goede voedingsstoffen afgegeven maar komen ook de toxinen en de slechte en niet goed verteerde voedingsstoffen in het lichaam binnen.

Het immuunsysteem wordt dan in actief gezet en gaat deze verkeerde voedingsstoffen aanvallen en opruimen. Bij toxinen wordt de lever ook ingezet om deze te verminderen. Maar omdat het paard de hele dag door eet is dit een soort oorlog van binnen zonder pauze. Het lichaam kan dan uitgeput raken en gaat dan allerlei immuun problemen krijgen omdat het lichaam dit niet meer allemaal opgelost krijgt. Problemen die je dan kunt gaan zien aan de buitenkant zijn:

• Allergieën
• Huidproblemen zoals bijvoorbeeld schimmels, aanhoudende mok etc
• Ontstekingsgevoeligheid in het lichaam bijvoorbeeld in gewrichten
• Spijsverteringsklachten
• Auto-immuunziekten

Je kunt een vermindert immuunsysteem bij het paard ook herkennen aan slecht herstellen van wondjes. Of wanneer je paard ieder schimmeltje kuchje etc meepakt op stal. Paarden hebben van nature namelijk een heel sterk zelf herstellend vermogen. Wanneer dit zelf herstellend vermogen niet goed meer is laat dit dan wel aan een aanwijzing zijn tot interne problemen bij je paard!

Waardoor kan een leaky gut ontstaan?

Net als bij koliek heeft een leaky gut ook alerlei uiteenlopende factoren. De darmen van je paard zijn niet van de één op de andere dag ineens hyper permeabel. Dit is vaak iets wat er langzaam insluipt.

Één van de hoofd redenen van een leaky gut is verkeerde voeding. Dit kan zijn als in de verkeerde supplementen, teveel krachtvoer (2kg per dag is meer dan genoeg), beschimmeld ruwvoer etc.

Daarnaast zijn medicijnen ook een grote boosdoener. Medicijnen tasten namelijk de micro-organismen aan in de darmen en maken de darmwand zwakker. Dat betekend niet dat je jouw paard geen medicijnen moet geven want dat is nou eenmaal nodig soms. Alleen kun je het dan wel goed ondersteunen om daarna of tijdens gelijk iets te geven wat de gezondheid van de darmwand bevordert.

Wormen zijn ook echt een vervelende aandoening voor paarden. Naast de wormenkuur die je jouw paard moet geven om van de wormen af te komen, maak je hiermee ook micro-organismen n de darmen kapot. Maar wormen kunnen zich ook gaan nestelen in de darmwand en hier eitjes gaan leggen. Hierdoor maken deze wormen ook beschadigingen aan de darmwand :S:S.

Ook hierbij kan stress een mede veroorzaker zijn. Stress kan zorgen voor diarree, de diarree is een aanslag op de darmen maar ook op het immuunsysteem. Wanneer diarree aanhoud dan kan dat uiteindelijk gaan zorgen voor ontstekingen en uiteindelijke een hyper permeabele darmwand.

Het is dus ten alle tijden dat iedere verandering bij je paard zelfs het meest onschuldige diarree effect kan hebben op de latere gezondheid van je paard! Kijk het is niet zo ernstig dat wanneer je paard één dag diarree heeft dat hij de zomer erna gelijk allerlei allergieën heeft opgebouwd maar wel wanneer dit voor langere tijd aanhoudt.

Meten is weten

Veel van deze aandoeningen komen pas aan het licht wanneer het al in een verder gevordert stadium is. Daarom vind ik het zo mooi dat ik met de lecher-antenne dit goed kan doormeten. Wanneer er dan problemen zijn ontstaan in de darmen of de maag dan kunnen we dit gelijk gaan behandelen en paarden verbeteren dan aanzienlijk.

Zeker wanneer je paard net koliek heeft gehad of medicijnen heeft gekregen voor maagzweren ook dan is het belangrijk om het herstel van je paard te helpen. Wanneer ik door meet dan kunnen we ook diverse homeopathische middelen doormeten om te kijken welke het beste als eerste kunnen helpen bij je paard! Een gezonde spijsvertering is een gezond paard!

Zelf aan de slag:

Wil je nou zelf aan de slag met het gezonder maken van je paard zijn spijsverteringsgestel. Dan kun je beginnen met het bekijken van zijn voer regime.

• Zorg dat je paard niet teveel krachtvoer krijgt vaak hebben ze helemaal niet zoveel nodig
• Zorg dat je paard de hele dag beschikking heeft over goed ruwvoer
• Stop met meerdere supplementen geven en kijk eens wat dit doet
• Wanneer je paard weer op de weide gaat na de winter bouw dit dan op en af

Vermoed je dat jouw paard wel wat hulp kan gebruiken in de spijsvertering dan kun je ervoor kiezen om hem een pre- of probiotica te geven. Probiotica zijn goede darm bacteriën die de darmen weer kunnen helpen zeker wanneer je paard bijvoorbeeld een antibiotica heeft gehad, deze dood namelijk de goede en slechte bacteriën in de darmen. Prebiotica is een middel dat ervoor zorgt dat de groei van gezonde darm bacteriën en micro organismen weer op gang komt. Beiden hebben dus een andere inwerking op de darmen maar beide zijn er om de darmen weer gezonder te krijgen!

Wil je zeker weten dat jouw paard gezonde darmen heeft en geen ontstekingen of allergieën aan het ontwikkelen is? Neem dan contact met mij op. Door middel van het doormeten kunnen we een de gezondheid van je paard van binnen checken en het voedings regime hierop aanpassen!

Mijn artikelen zijn informatief bedoeld en zijn niet bedoeld om het advies van een dierenarts te vervangen!